50-plus en solliciteren: Zó overwin je de leeftijdsbarrières

In een wereld waar jong vaak synoniem staat voor dynamisch, kan solliciteren als oudere werkzoekende uitdagend zijn. Onderzoek wijst uit dat ouderen werkzoekende ook steeds vaker te maken krijgen met leeftijdsdiscriminatie. In deze blog gaan we kijken hoe je dat kunt voorkomen en hoe je jouw leeftijd kan omzetten in een voordeel in plaats van een hindernis. We geven zowel tips voor je sollicitatie als goede richtlijnen voor een overtuigend cv en sollicitatiebrief.

Het huidige werkklimaat voor oudere werkzoekende

Veel 40-plussers zullen beamen dat leeftijd op de arbeidsmarkt na elke verjaardag een grotere rol gaat spelen. ‘Leeftijd is maar een getal’ wordt vaak gezegd. Als sollicitant merk je daar helaas maar weinig van. De cijfers bevestigen dit gevoel ook. Het klopt dat het steeds beter lukt om ouderen langer aan het werk te houden. Zo is de (netto)arbeidsparticipatie van 55 tot 65-jarige gestegen van 25% naar maar liefst 75%. Helaas houdt daar het goede nieuws op. Eenmaal werkloos is de kans op een baan namelijk slechts 10%. En laat de werkloosheid onder 55 tot 65-jarige nou net het grootst zijn… Gelukkig neemt ook dit percentage steeds verder af. Terwijl de werkloosheid onder deze groep in 2015 nog 10% bedroeg, is deze inmiddels gedaald tot ongeveer 4%.

Leeftijdsdiscriminatie onder oudere werkzoekende

Een belangrijk en vaak onbesproken aspect bij het solliciteren voor oudere werkzoekenden is leeftijdsdiscriminatie. Dit is een vorm van discriminatie waarbij werkzoekende minder kans maken op een baan op basis van hun leeftijd. Voor oudere werkzoekenden uit dit zich vaak in stereotypen dat zij minder flexibel, minder technologisch vaardig of minder bereid tot het leren van nieuwe vaardigheden zouden zijn. Ook hier hebben we weer een aantal ontrustende statistieken gevonden:

• 75% van de 40-plussers geven aan enig moment tijdens de sollicitatieprocedure als ‘oud’ te zijn bestempeld.
• 67% van de oudere werkzoekende voelt zich niet welkom vanwege zinnen met daarin woorden als ‘jong team’, ‘grote dynamiek’ of ‘je bent niet ouder dan 30’.
• 10% van de werkenden boven de 40 jaar ervaart leeftijdsdiscriminatie op de werkvloer. Dit percentage neemt toe tot 18% onder de 50- tot 59-jarigen. De groep van 60 tot 64 jaar ondervindt de meeste leeftijdsdiscriminatie, met een percentage van 23% (bron).
• Werkgevers leggen tijdens een sollicitatiegesprek vaak veel nadruk op het belang van moderne technologie (zelfs als de kandidaat daar aantoonbare ervaring mee heeft).

Ook heeft de Rijksoverheid onderzoek gedaan naar leeftijdsdiscriminatie in vacatureteksten. Daar werd vastgesteld dat er regelmatig direct of indirect leeftijdseisen worden gesteld aan kandidaten.

Artikel 1 van de Grondwet én de Wet gelijke behandeling biedt bescherming tegen alle vormen van discriminatie, ook discriminatie op basis van leeftijd. Helaas komt het in de praktijk nog steeds veel voor. Vaak horen ouderen dat ze niet zijn aangenomen ‘omdat ze niet in het team passen’. Dit is een veelvoorkomende tactiek voor bedrijven om leeftijdsdiscriminatie te maskeren.

Percepties en misvattingen over oudere werknemers

Leeftijdsdiscriminatie komt dus veel voor. Onterecht, want door de jaren heen is uit verschillende studies gebleken dat oudere werknemers hetzelfde of zelfs beter presteren dan jongere werknemers.

• Leeftijd vormt geen significante belemmering voor het aanleren van nieuwe technologieën. Veel 55-plussers zijn net zo bekwaam in het gebruik van moderne technologie als hun jongere collega’s.
• Oudere werkende zijn een stuk stabieler en verzuimen minder (geen stress van een jong gezin).
• Oudere werknemers brengen vaak een schat aan werkervaring mee, wat kan leiden tot betere probleemoplossing en besluitvorming op de werkvloer.

Vooruitkijken en voorbereiden vanaf je 40ste verjaardag

Voordat we ingaan op wat je allemaal kunt doen om succesvol te solliciteren als oudere, is het belangrijk om ook te kijken wat je allemaal kunt doen terwijl je nog in dienst bent. Door nu actie te ondernemen, vergroot je niet alleen je aantrekkelijkheid als kandidaat, maar ben je ook beter voorbereid op eventuele onverwachte veranderingen in je carrièrepad.

1. Creëer en optimaliseer je LinkedIn Profiel: Als je nog geen LinkedIn profiel hebt, is het tijd om er een aan te maken. Gebruik dit platform om je professionele netwerk te onderhouden, je vaardigheden te laten zien, en op de hoogte te blijven van trends en ontwikkelingen binnen jouw branche.
2. Actief netwerken: Breid je netwerk uit door evenementen bij te wonen, online connecties te maken en in contact te blijven met oud-collega’s. Een sterk netwerk kan cruciaal zijn op het moment dat je zonder werk komt te zitten.
3. Vraag om LinkedIn aanbevelingen: Een persoonlijke aanbeveling staat vaak erg krachtig. Vraag een collega/manager/leidinggevende/directeur om er een te schrijven.
4. Altijd blijven leren en ontwikkelen: Blijf jezelf ontwikkelen door cursussen en trainingen te volgen. Dit toont aan dat je bereid bent te groeien en nieuwe vaardigheden te leren, vooral op technologisch gebied.
5. Update je e-mailadres: Overweeg om een modern e-mailadres te gebruiken als je nog steeds een verouderd systeem gebruikt (gebruik bijvoorbeeld @gmail in plaats van @hotmail). Dit lijkt misschien een klein detail, maar het kan veel zeggen over je bereidheid om met de tijd mee te gaan.
6. Wees voorbereid op het onverwachte: Zelfs als je momenteel tevreden bent in je huidige rol, is het verstandig om voorbereid te zijn op onverwachte veranderingen. Werk je cv regelmatig bij met de nieuwste ontwikkelingen en successen van je carrière.
7. Feedback vragen: Vraag regelmatig om feedback van collega’s en je leidinggevenden. Dit helpt je om je sterke punten verder te ontwikkelen en inzicht te krijgen in de dingen die wellicht wat minder gaan.

Solliciteren als 50-plusser: zó pak je dat aan

Eerdergenoemde onderzoeken maken duidelijk dat solliciteren na je vijftigste een grote uitdaging kan zijn. Als oudere sollicitant heb je daardoor helaas wat meer huiswerk te doen. Echter, met de juiste aanpak en voorbereiding kun je uitdagingen omzetten in kansen. Hier zijn praktische tips om meer sollicitatiegesprekken te krijgen, een overtuigend cv en sollicitatiebrief te schrijven en succesvolle sollicitatiegesprekken te voeren.

Wat je als oudere kan doen om meer sollicitatiegesprekken te krijgen

• Ben je nog niet aan je huiswerk begonnen vanaf je 40ste verjaardag? Start daar dan direct mee.
• Informeer je netwerk dat je op zoek bent naar een nieuwe baan. Wees specifiek en concreet in wat je zoekt. Dit helpt bedrijven om vacatures aan jouw kwalificaties en persoonlijkheid te koppelen.
• Benader proactief bedrijven waar je graag zou willen werken (ook als ze geen openstaande vacatures hebben). Vertel wat je kan, wat je zou willen en welke ideeën je voor dat specifieke bedrijf of organisatie hebt.
• Blijf actief op LinkedIn door commentaren te plaatsen op vakgerelateerde berichten. Zo laat je jouw expertise zien én vergroot je jouw zichtbaarheid en betrokkenheid.
• Zet je LinkedIn profiel op ‘Open to work’.
• Blijf niet achter je scherm zitten. Onderneem actie die je in je cv en sollicitatiebrief kunt opnemen. Bezoek congressen, doe trainingen of behaal een relevant certificaat.

Tips voor een overtuigend cv

Wellicht dat het al een tijdje geleden is dat je gesolliciteerd hebt. In dat geval heeft je cv waarschijnlijk wat extra aandacht nodig. Hieronder een aantal tips om je cv te moderniseren en jezelf optimaal te presenteren:

• Houd het kort en bondig: Als 50-plusser heb je natuurlijk behoorlijk wat ervaring opgedaan. Toch is een lang cv erg warrig en onoverzichtelijk. Gebruik daarom echt maximaal twee A4’tjes. Focus bij je werkervaring enkel op de laatste 10 jaar. Eerdere ervaring telt nauwelijks mee.
• Beperk je tot de essentiële personalia: Vaak zien we dat oudere sollicitanten geneigd zijn om informatie zoals burgerlijke staat, nationaliteit en het aantal kinderen op te nemenl; een gewoonte die stamt uit verouderde sollicitatie-gewoontes. Tegenwoordig is het aan te raden om het beknopt te houden: vermeld enkel je naam, functietitel, adres, telefoonnummer, e-mailadres en je geboortedatum.
• Vermeld je geboortedatum: Oudere werkzoekende zullen wellicht geneigd zijn dit weg te laten. Toch is het beter om dit wél te vermelden, omdat recruiters deze informatie op het cv verwachten te zien. Vermeld je het niet? Dan zal je wel iets te verbergen hebben…
• Zet je LinkedIn profiel op je cv: Dit laat zien dat je met de tijd meegaat.
• Blijf weg van uitspraken over je leeftijd: Maak geen opmerkingen in je cv zoals “Als iemand die al een tijdje meeloopt, blijf ik toch…” of “Oud van lijf maar jong van geest”.
• Plaats een foto op je cv: Dit kan je cv echt maken of breken als oudere sollicitant. Zorg voor een professionele, recente foto waarop je er zelfverzekerd uitziet. Vermijd verouderde foto’s en kies in plaats daarvan voor een afbeelding die professionaliteit en energie uitstraalt.
• Gebruik actuele functietitels: Een verkoper buitendienst heet tegenwoordig vaak accountmanager. Een chef heet tegenwoordig vaak teamleider of manager.
• Voeg hobby’s toe: Dit kan laten zien dat je een actief leven leidt. Ook geeft het een inkijkje in je persoonlijkheid.
• Pas je cv voor elke sollicitatie aan: Voeg vaardigheden en persoonlijke eigenschappen toe en stem deze af op de werkgever/vacature. Zo maak je een cv op maat die aansluit bij de behoeften van de werkgever.
• Modern ontwerp: In het verleden was een eenvoudig, geheel wit cv de norm, maar tegenwoordig mag er best een vleugje kleur en creativiteit gebruikt worden. Zorg daarom voor een modern ontwerp dat zowel visueel aantrekkelijk als professioneel oogt.
• Schrijf een krachtig persoonlijk profiel: Dit is een kleine introductieparagraaf bovenaan je cv. Vertel wie je bent, waarom je geschikt bent, welke successen en resultaten je hebt behaald. Licht je ambities toe en laat zien dat je leergierig bent.

Voorbeeld profiel:

Tips voor een overtuigende sollicitatiebrief

• Personaliseer elke brief: Net als je cv, moet je elke sollicitatiebrief specifiek voor de baan en het bedrijf schrijven waarop je solliciteert. Dit toont aan dat je je onderzoek hebt gedaan en dat je een goede match bent.
• Leg de nadruk op je unieke waarde: Beschrijf hoe jouw ervaring en vaardigheden waarde toevoegen aan het specifieke team of project in het bedrijf.
• Wees beknopt en concreet: Hou je brief beknopt, duidelijk en gericht. Vermijd overbodige informatie en focus op wat je uniek maakt als kandidaat.
• Vertel over je successen en resultaten: Heb je mooie prestaties geboekt? Laat deze dan zeker terugkomen. Dit laat heel concreet zien wat jouw toegevoegde waarde kan zijn.
• Laat je persoonlijkheid terugkomen: Zeker gezien het cv al zo’n formeel document is, mag je hier best wat meer van jezelf laten zien. Hoe doe je dit? Vertel over je levenservaring, maatschappelijke betrokkenheid of persoonlijke projecten.

Het sollicitatiegesprek als oudere sollicitant

Een uitnodiging voor een sollicitatiegesprek is je kans om te laten zien dat jouw ervaring als 50-plusser een aanwinst is. Bereid je voor om vragen die verband houden met je leeftijd te beantwoorden en wees klaar om mogelijke zorgen of vooroordelen van de werkgever te adresseren. Hier zijn enkele veelvoorkomende vooroordelen en hoe je deze effectief kunt weerleggen:

• Ervaring: Jouw jarenlange ervaring betekent dat je bewezen strategieën en werkwijzen kent. Benadruk dat je hebt geleerd wat werkt binnen jouw vakgebied, hoe je efficiënt problemen oplost, en dat je een solide basis van kennis en zelfvertrouwen hebt.
• Leergierigheid: Bespreek recente voorbeelden van hoe je nieuwe vaardigheden of technologieën hebt aangeleerd.
• Stabiel: Onderzoek toont aan dat psychische gezondheid van oudere werknemers vaak beter is dan jongere werknemers. Laat zien dat je consistent en betrouwbaar bent.
• Loyaal: Benadruk dat je je voor langere tijd wil verbinden aan een bedrijf.
• Sociaal vaardig: Je hebt alle kantoortrends voorbij zien komen. Je kan daarom gemakkelijk met collega’s en klanten overweg.
• Veelzijdigheid: Verwijs naar je brede ervaring over verschillende rollen en industrieën.
• Productief: Vertel dat je dankzij je ervaring je taken snel kan oppakken en uitvoeren.

Speciale regelingen voor oudere werknemers

Om oudere werknemers te ondersteunen en aan te moedigen, zijn er diverse regelingen en subsidies beschikbaar die zowel voor werkgevers als werknemers voordelen bieden.

• Compensatieregeling: Werkgevers kunnen voor werknemers die vanuit de WW komen een ziektewetuitkering ontvangen bij ziekte in de eerste 5 dienstjaren.
• Loonkostenvoordeel: Dit is een tegemoetkoming voor werkgevers die oudere werknemers in dienst nemen.
• Proefplaatsing: Je gaat 2 maanden bij een werkgever werken. Als die je besluit aan te nemen, kan dit financieel aantrekkelijk zijn.
• Bijscholingsbudget: Als werkende of werkzoekende kun je tot € 1.000 per jaar STAP-budget aanvragen voor scholing en ontwikkeling.
• Duurzame inzetbaarheid voor bedrijven: Bedrijven kunnen subsidie aanvragen voor activiteiten die de duurzame inzetbaarheid van werknemers vergroten.

Afsluitende tips voor je banenjacht als 50-plusser

Wil het nou nog niet helemaal lukken met de banenjacht, dan zijn er nog wat extra stappen die je kunt ondernemen. Blijf in ieder geval zoveel mogelijk bezig, want stilzitten is achteruitgang. Hier onze tips:

• Openbedrijvendag: Bezoek een keer een openbedrijvendag.
• Overweeg vrijwilligerswerk: Dit kan je als waardevolle ervaring toevoegen aan je cv. Ook biedt het de kans je netwerk verder uit te breiden.
• Loopbaancoaches: Professionele hulp kan soms nieuwe deuren openen en waardevol advies bieden.
• Uitzendbureaus: Meld je aan bij uitzendbureaus gericht op oudere werkzoekende, zoals Rvaring of Ervarenjaren.
• Maak een carrièreswitch: Momenteel zijn er grote tekorten bij ingenieurs, elektriciens, monteurs en in de zorg.
• Reflecteer je sollicitatiegesprekken: Neem de tijd om je sollicitaties te evalueren. Wat ging goed en wat kan beter?
• Blijf positief: Afwijzingen horen bij de zoektocht, maar laat je niet ontmoedigen. Blijf positief en leer van elke ervaring.