Daar zit je dan. Je hebt het allemaal goed voorbereid. Je hebt een geweldige sollicitatiebrief geschreven en je CV ziet er piekfijn uit. Je zit in een sollicitatiegesprek! Maar opeens is daar toch die spanning. En dan komen ze ook nog met vragen of je concrete voorbeelden wilt geven over bepaalde situaties en hoe je daarop hebt gereageerd. Oei! Dat is toch wel lastig, want wat is relevant om te vertellen en wat is beter om achterwege te laten? Geen nood! In dit blogartikel nemen we je mee in de STARR-methode, die je heel goed kan gebruiken tijdens je sollicitatiegesprek. Eerst zullen we in grote lijnen uitleggen wat de STARR-methode is, welke vragen je hierbij kan verwachten en daarna hoe je dit voor jezelf kunt laten werken tijdens het sollicitatiegesprek.
Wat is de STARR-methode?
Veel werkgevers gebruiken de STARR-methode (situatie, taak, actie, resultaat en reflectie) tijdens het sollicitatiegesprek om een zo goed en betrouwbaar mogelijk beeld te krijgen van de kandidaat die ze voor zich hebben zitten. Het volgen van deze methode zorgt ervoor dat ze dit op een gestructureerde manier kunnen doen. Hieronder worden de vragen beschreven die bij elke stap horen.
- Situatie – Wat was de situatie? Wie waren hierbij betrokken? Waar speelde dit zich af?
- Taak – Wat was je taak? Welke rol had jij? Welke verantwoordelijkheden had jij?
- Actie – Hoe heb je de situatie aangepakt? Hoe heb je gereageerd?
- Resultaat – Wat was het resultaat van jouw handelen? Hoe reageerden anderen hierop?
- Reflectie – Was je tevreden met het resultaat? Zou je het volgende weer zo aanpakken of op een andere manier?
Mogelijke vragen bij de STARR-methode
Hoe weet je nu wanneer er tijdens het sollicitatiegesprek gebruik wordt gemaakt van de STARR-methode? Soms wordt het al aangegeven in de vacature dat de organisatie zal interviewen volgens de STARR-methode tijdens het sollicitatiegesprek. En anders zijn de vragen heel makkelijk te herkennen:
- Vertel eens over een tijd die …
- Wat doe je wanneer …
- Heb je ooit …
- Geef me een voorbeeld van …
- Beschrijf een situatie die …
Hoe gebruik je de STARR-methode in jouw voordeel?
De STARR-methode is niet alleen handig voor degene die de sollicitatie afneemt, maar kan ook heel goed gebruikt worden als sollicitant. Met deze stappen in je achterhoofd ben je in staat om een helder en duidelijk verhaal te vertellen. Op deze manier laat je details die niet van belang zijn buiten beschouwing. Hieronder nemen we je stap voor stap mee om te laten zien hoe de STARR-methode in jouw voordeel kan werken.
1. Situatie
Als er aan je wordt gevraagd om een situatie te beschrijven, zorg er dan voor dat het een situatie is die je echt hebt meegemaakt. Wellicht gek om dat hier te vermelden, maar dit is wel erg belangrijk. Er kan namelijk gevraagd worden naar specifieke details en als je de situatie hebt verzonnen, sta je met je mond vol tanden. En dat is niet heel handig tijdens je sollicitatiegesprek.
Kies een situatie die op het niveau (of daar boven) ligt van de functie waarop je solliciteert. Dit laat zien dat je ervaring hebt op dit niveau en weet hoe je hiermee moet omgaan. Zorg er ook voor dat de situatie uitdagend was en niet een routineklus.
En wat ook belangrijk is, is dat je kiest voor een situatie met een positieve uitkomst. Je wilt jezelf natuurlijk wel in een goed licht zetten bij de potentiële nieuwe werkgever.
De beschrijving van de situatie moet duidelijk en kort zijn. Laat onnodige details achterwege, dat leidt alleen maar af van het verhaal.
Kies voor je sollicitatiegesprek een aantal situaties uit je huidige of vorige baan en werk die uit volgens de STARR-methode. Oefen er alvast mee, zodat je goed voorbereid bent.
2. Taak
In dit gedeelte vertel je wat je taak/rol/verantwoordelijkheden waren in die situatie. Het is hier al heel verleidelijk om direct te vertellen over de acties die je hebt genomen, maar het is heel belangrijk dat je deze tussenstap eerst neemt. Op deze manier krijgt de werkgever een goed beeld van jouw taak en kan hij of zij later beoordelen of dit voldoende overeenkomt met de acties.
3. Actie
Nu de werkgever een duidelijk beeld heeft van de situatie en wat jouw taak was, kan je vertellen welke acties je hebt ondernomen om het probleem op te lossen of het doel te behalen.
In deze stap kan je ‘shinen’ door te laten zien wat je competenties zijn. Geef dus geen vaag antwoord als ‘ik heb hard gewerkt’. Nee, laat echt zien wat je hebt gedaan. Vertel specifiek welke acties je persoonlijk hebt ondernomen. Laat zien welke vaardigheden je hebt gebruikt en waarom.
Als je op dat moment onderdeel van een team was, geef dit aan, maar vertel wel duidelijk jouw specifieke rol in dat team. Laat ook weten als er tijdens het proces nog andere uitdagingen naar voren kwamen, maar geef daarbij ook direct aan hoe die zijn opgelost.
4. Resultaat
Dit is de belangrijkste stap! Vertel wat het resultaat is van je acties. Een potentiële werkgever wil graag horen waarom deze uitkomst van belang is geweest voor de organisatie en voor jezelf. Wellicht is er een nieuwe werkwijze geïmplementeerd die heel goed blijkt te werken of misschien is er een cliënt behouden die naar de concurrent wilde gaan. Ook effecten op de lange termijn zijn het vermelden waard.
Uiteraard is het aan te bevelen om over een situatie met een positief resultaat te vertellen. Dat betekent overigens niet dat je niets kan vermelden over een situatie die verkeerd is gelopen. Soms is dat namelijk wel een vraag tijdens het sollicitatiegesprek. Het is dan wel belangrijk om te eindigen met de dingen die je hebt geleerd en welke stappen je hebt ondernomen om te verbeteren.
5. Reflecteren
Bij elk proces gaan dingen goed en minder goed. Dus ook in jouw beschreven situatie. Vertel welke dingen je goed vond gaan en welke dingen anders hadden kunnen worden aangepakt. Je kan bij deze stap aangeven wat je van de hele situatie hebt geleerd en hoe je het een volgende keer zou doen.
Voorbeeld uitwerking van de STARR-methode
Hieronder hebben we de STARR-methode voor je uitgewerkt. Hierdoor krijg je wellicht een beter idee van hoe deze werkt en hoe je hem kunt toepassen op je eigen situaties.
“Beschrijf een situatie waarin je een conflict had met een collega en hoe je daarmee bent omgegaan”
Situatie: In mijn vorige functie als projectmanager had ik een collega waarmee ik regelmatig conflicten had over de verdeling van taken en verantwoordelijkheden. Dit had vaal negatieve invloed op de samenwerking en de voortgang van het project.
Taak: Mijn taak was om het conflict op te lossen en een constructieve werkomgeving te creëren waarin we efficiënt konden samenwerken.
Actie: Ik besloot om het gesprek aan te gaan met mijn collega om de onderliggende oorzaken van het conflict te achterhalen. Tijdens het gesprek heb ik actief geluisterd naar zijn standpunten en zorgen. Ik heb mijn eigen perspectief gedeeld en geprobeerd om begrip en empathie te tonen. We hebben samen geïdentificeerd welke aspecten van onze werkwijze en communicatie tot de conflicten leidden.
Op basis van dit inzicht hebben we gezamenlijk nieuwe afspraken en werkprocessen opgesteld. We hebben heldere taken en verantwoordelijkheden afgesproken. Ook hebben we regelmatig momenten ingepland om de voortgang en eventuele problemen te bespreken. Daarnaast hebben we besloten om open en respectvol met elkaar te communiceren, zodat mogelijke misverstanden en frustraties tijdig werden besproken en opgelost.
Resultaat: Als gevolg van onze inspanningen en de nieuwe afspraken verbeterde de samenwerking aanzienlijk. We werkten efficiënter samen, hadden minder conflicten en behaalden betere resultaten in het project. Bovendien ontwikkelde zich een betere verstandhouding tussen ons, gebaseerd op wederzijds respect en begrip.
Reflectie: Dit conflict was een belangrijke leersituatie voor mij. Ik realiseerde me dat het aangaan van een open dialoog en het zoeken naar goede oplossingen essentieel is bij het omgaan met conflicten op de werkvloer. Ik leerde ook het belang van actief luisteren en het tonen van empathie. Dit heeft me geholpen om mijn communicatie- en conflictbeheersingsvaardigheden verder te ontwikkelen.
Dit voorbeeld illustreert hoe de STARR-methode kan worden toegepast om een specifieke situatie te beschrijven, de taken en acties die je hebt ondernomen, het resultaat van je inspanningen en je reflectie op het geleerde.
Deze blog is geschreven door Miranda van Groen. Miranda heeft meer dan 20 jaar ervaring als (senior) HR adviseur bij verschillende organisaties.