Je hebt dé perfecte vacature gevonden, maar er staat dat referenties nodig zijn.
Maar wat zijn referenties überhaupt, hoe ga je ermee om en wie kun je vragen?
In dit artikel lees je alles over de richtlijnen en ‘ongeschreven regels’ voor het vermelden van referenties op je CV.
Wat is een referentie?
Een referentie is iemand die iets kan zeggen over jouw functioneren, karakter en vaardigheden bij een ex-werkgever. Een potentiële werkgever kan hiernaar informeren om een betere indruk te krijgen hoe jij werkt en wat voor persoon jij bent. Het is dus iemand die een ‘goed woordje’ voor jou kan doen.
De persoon die een referentie geeft, wordt ook wel referent genoemd.
Personeel aannemen voelt voor werkgevers toch altijd als een soort ‘sprong in het diepe’.
Om die reden vinden werkgevers het soms prettig en geruststellend om wat referenties op te vragen. Hiermee kunnen ze voor aanvang van een eventueel dienstverband wat meer over jou te weten te komen.
Voorbeeld referentie:
Wanneer referenties op je CV vermelden
Referenties zet je alleen in je CV als hier in de vacaturetekst nadrukkelijk om gevraagd wordt. Het is heel gebruikelijk om een sollicitatiebrief zonder referenties te versturen. Vaak wordt in een eventueel tweede of derde gesprek pas om referenties gevraagd.
Wanneer bijvoorbeeld na de eerste selectie meerdere kandidaten overblijven, kunnen potentiële werkgevers referenties gaan vragen.
Hiermee kunnen ze beoordelen hoe goed ze verwachten dat jij in de organisatie gaat functioneren.
Het alternatief: referenties op aanvraag beschikbaar
Je hoeft dus geen referenties in je CV te vermelden. Echter, je kunt wel aangeven dat je referenties beschikbaar hebt.
Dit doe je door één zinnetje aan je CV toe te voegen, namelijk: Referenties op aanvraag beschikbaar.
Referentie op aanvraag voorbeeld:
Hiermee maak je kenbaar aan potentiële werkgevers dat jij over referaten beschikt. Ze kunnen dan altijd zelf bepalen of ze daar gebruik van willen maken.
In principe begrijpen potentiële werkgevers ook wel dat jij referenties beschikbaar hebt. Dus je hoeft het niet per se aan je CV toe te voegen. Voel je zeker niet verplicht.
Als het toevoegen ervan betekent dat jouw CV langer dan één pagina wordt raden we het af.
Hoe geef je referenties op?
Als je hebt vastgesteld dat je er niet aan ontkomt, is het wel belangrijk dat je weet hoe je een referentie opgeeft.
Dit is hoe je referenties op je CV vermeldt:
- Maak een apart kopje in je CV met ‘Referenties’
- Vermeld de voor- en achternaam van jouw referent
- Benoem de functie van jouw referentie (optioneel)
- Vermeld het bedrijf waar jouw referent werkzaam is.
- Benoem het e-mailadres en telefoonnummer van jouw referent.
Door jouw referenties in een apart kopje in je CV te plaatsen, houd je het CV goed leesbaar en overzichtelijk.
HR-managers kunnen dan heel duidelijk in één oogopslag zien wie voor jou kan instaan.
Hoeveel referenties kun je opgeven in je CV?
Over het algemeen is het gebruikelijk om twee tot vijf referenties in je CV op te nemen. Na een aantal gesprekken weet een potentiële werkgever meer dan voldoende over jou. Meer dan vijf is dan ook niet nodig.
Wanneer je maar één referentie in je CV opneemt, lijkt het net alsof je niemand hebt kunnen vinden die voor jou kan instaan.
Wie kun je vragen als referentie?
Het is belangrijk om personen te selecteren waar je goed mee hebt samengewerkt. Kies iemand die jou goed kent en die iets positiefs over jou kan zeggen.
Probeer daarnaast een divers groepje samen te stellen die vanuit verschillende invalshoeken iets over jou kunnen vertellen.
Vraag bijvoorbeeld één oud-collega, manager en iemand van HR in plaats van drie oud-collega’s.
Een kanttekening: kies wel iemand uit een professionele werkrelatie. Vrienden en familie zijn uiteraard flink bevooroordeeld en kunnen niet objectief voor jou instaan.
Onderstaand hebben we een aantal ideeën opgenomen voor het selecteren van referenties:
- Een voormalig werkgever (directeur/ eigenaar)
- Een voormalig leidinggevende
- Een manager waar je onder hebt gewerkt
- Iemand van personeelszaken of HR
- Een collega waar je goed mee hebt samengewerkt
Hoe vraag je iemand om jouw referentie te zijn?
Het is wel zo netjes om toestemming te vragen aan degene die jij als referentie op je CV wilt vermelden.
Dit geeft jou tevens de mogelijkheid om snel de contactgegevens van de betreffende persoon te controleren.
Klopt het e-mailadres en telefoonnummer nog? Werkt hij/zij nog bij bedrijf X?
Bel hem/haar op of stuur een appje of mailtje om toestemming te vragen.
Deel je CV met je referaten
Waarom zou je jouw CV delen met je referaten?
Simpel.
Om op één lijn te liggen.
Wanneer jouw referaten kunnen zien wat jij in je CV hebt opgenomen, weten ze ook waar jij de nadruk op hebt gelegd. Hierdoor weten ze waarschijnlijk beter wat ze moeten vertellen wanneer een HR-manager hen opbelt.
Maak een CV die aan alle ongeschreven regels voldoet. Lees: CV opstellen: hoe doe je dat?
Is het erg als je geen referenties hebt?
Op zich is het niet erg als je geen referenties hebt. Zeker als je een starter bent kan dit voorkomen. Kijk in dat geval ook wat verder dan bovenstaand rijtje. Denk eens aan een oude (stage)begeleider bijvoorbeeld. Of een oud-docent of mentor waar je veel mee hebt samengewerkt.
Echter, als je al enige werkervaring hebt moet er altijd wel iemand te bedenken zijn die een goed woordje voor jou kan doen.
Het kan ook voorkomen dat je op een niet al te leuke manier je vorige werkgever hebt verlaten. Als dat de reden is dat je geen referentie hebt, kun je daar beter open en eerlijk over zijn. In dat geval kun je aangeven dat je geen referenties hebt en dat je de reden daarvoor in een persoonlijk gesprek graag zou willen toelichten.
Hiermee speel je open kaart (wat ook gewaardeerd wordt door werkgevers) en houd je de dialoog open.
Referenties mogen uitsluitend met jouw toestemming benaderd worden
Een geruststelling: volgens de NVP Sollicitatiecode moet er toestemming aan de sollicitant worden gevraagd voor het opvragen van referenties bij derden. Dat betekent dat een potentiële werkgever niet zomaar een oud-werkgever mag benaderen om naar jou te informeren.
Je geeft pas referenties op zodra hier in de sollicitatieprocedure om wordt gevraagd. Op deze manier kun je dus zelf bepalen wie goede personen zijn die iets over jouw functioneren in vorige banen mogen vertellen.
Meest voorkomende vragen aan referaten
Wanneer een potentiële werkgever jouw referenties gaat bellen, proberen ze een beeld van jou te krijgen. Ze gaan kijken of jij een geschikte kandidaat bent. Je vraagt je wellicht af wat voor vragen er gesteld gaan worden. Onderstaand hebben we de 10 meest voorkomende vragen aan referenties opgesteld:
Veelvoorkomende vragen aan een referent:
- Zou je de functietitel en de taken & verantwoordelijkheden van kandidaat X kunnen bevestigen?
- Wat was jouw relatie met kandidaat X bij bedrijf Y?
- Waarom verwacht jij dat kandidaat X geschikt is voor deze functie?
- Zou jij kandidaat X opnieuw aannemen als je daarvoor de kans kreeg?
- Wat zijn volgens jou de sterktes en zwaktes van kandidaat X?
- Kon kandidaat X goed samenwerken met collega’s en de directie?
- Hoe was het voor jou persoonlijk om met hem/haar samen te werken?
- Wat zijn ontwikkelpunten voor kandidaat X waar die aan kan werken?
- Verwacht jij dat kandidaat X goed bij onze organisatie past?
- Zijn er nog dingen die ik moet weten over kandidaat X die ik niet gevraagd heb?
LinkedIn Aanbevelingen
Je kunt er donder op zeggen dat een potentiële werkgever jouw LinkedIn profiel gaat bekijken.
Als je dan een strak LinkedIn profiel hebt met goede, professionele aanbevelingen sta je letterlijk 3-0 voor op jouw concurrentie.
Wanneer andere positief over jou schrijven zegt dat pas echt wat over jouw functioneren. Waarom denk je dat reviews tegenwoordig zo belangrijk zijn voor bedrijven?
Aanbevelingen vragen
Heb je nog geen aanbevelingen?
Stuur een aantal oud-collega’s, managers of leidinggevende een berichtje die er ongeveer zo uit ziet:
Hee [Naam],
Ik hoop dat alles goed met je gaat en dat je het nog steeds naar je zin hebt bij [bedrijf X].
Ik vroeg me af of je wellicht een aanbeveling voor mij zou willen schrijven op LinkedIn over de tijd dat we samengewerkt hebben?
Ik zou het erg op prijs stellen.
Mocht je vragen hebben, dan hoor ik dat graag.
Met vriendelijke groet,
[Jouw naam]
Conclusie
In de meeste gevallen neem je geen referentie op in je CV, tenzij hier nadrukkelijk om wordt gevraagd in de vacaturetekst. Wanneer je verder in de sollicitatieprocedure bent, ontkom je er wellicht niet aan.
Wanneer je besluit referenties te vermelden, onthoud dan de volgende drie richtlijnen:
- Wees kieskeurig – Selecteer een divers groepje personen die vanuit verschillende invalshoeken iets over jou kunnen zeggen. Bijvoorbeeld één oud-collega, manager en leidinggevende in plaats van drie oud-collega’s.
- Vraag toestemming – Wel zo netjes om eerst toestemming te vragen. Controleer tevens de contactgegevens en doe iets terug. Ga een keer lunchen met hem/haar of schrijf een aanbeveling op LinkedIn.
- Selecteer professionele referaten – Dat betekent dus uit de professionele werksfeer. Geen vrienden of familie.
Op Lerensolliciteren hebben we al honderden mensen aan een baan geholpen. In onze blogs delen we tips van HR- en carrière-experts die jou helpen een baan-winnend cv te maken.